Gartner’ın Hype Döngülerini Anlamak

• İnovasyon Tetikleyicisi (eski adıyla Teknoloji Tetikleyicisi): İlk kısım yani “Innovation of Trigger”, yeni bir teknolojinin ortaya çıktığı zamanı gösterir. Özellikle medyanın yaklaşımı, yapılan tanıtımlar teknoloji ile ilgili insanları etkilemeye başlar. Teknolojinin geleceğinin tanıtımı yapılmıştır ancak henüz daha ticari olarak yaygınlaşmamıştır. Herkes zaman içerisinde bu teknoloji hakkında daha fazla bilgi edinir. Günler geçtikçe de bu yeni teknolojiye olan ilgi artar. Toplum tarafından nasıl bir fayda sağlayacağına yönelik bir beklenti oluşur.
• Şişirilmiş Beklentilerin Zirvesi: Bir “vızıltı” dalgası oluşur ve bu yeniliğe yönelik beklentiler, yeteneklerinin mevcut gerçekliğinin üzerine çıkar. Bazı durumlarda, web ve sosyal medyada olduğu gibi bir yatırım balonu oluşur.
• Hayal Kırıklığı Çukuru: Kaçınılmaz olarak, sonuçlar için sabırsızlık, potansiyel değer hakkındaki orijinal heyecanın yerini almaya başlar. Performansla ilgili sorunlar, beklenenden daha yavaş benimseme veya beklenen zamanda mali getiri sağlayamama, bunların tümü, beklentilerin kaçırılmasına ve hayal kırıklığına yol açar. Ayakta kalan inovasyonlar çalışmalarına devam eder.
• Aydınlanmanın Eğimi: Bazı teknolojiler bu düşüşle beraber ortadan kalkarken, birçoğu tekrar yükselişe geçer. Grafikte “Slope of Enlightenment” olarak gösterilen bu kısımda insanlar, bu teknoloji hakkında daha iyi uygulamalar olabileceğine inanırlar. Ortaya çıkan teknolojinin gerçek hayatta nasıl fayda sağlayabileceğine dair daha fazla örnek fikir ortaya çıkar. Bu amaç doğrultusunda da insanlar bu teknoloji ile ilgili yeni uygulamaları hayata geçirmeye başlarlar.
• Verimlilik Platosu: “Plateau of Productivity” dediğimiz kısımda da testler tamamlanmış, yeni sonuçlar elde edilmiştir. Bu kısım artık teknolojinin ürün haline dönüştüğü kısımdır. Teknolojiyi üreten firma için yatırım olarak, kullanan müşteriler için de fayda sağlama süreci başlamıştır.

Hype Döngüsünün Bileşenleri

Yenilik profilleri Hype Döngüsü boyunca tekdüze bir hızda hareket etmez. Hype Döngüsündeki her yeniliği, mevcut konumundan Verimlilik Platosu’na ulaşmanın ne kadar süreceğini temsil eden bir kategoriye atılır. Başka bir deyişle, yeniliğin ana akım benimsemenin başlangıcından itibaren ne kadar sürdüğünü gösteren bir kategoriye ayrılıyor. Kategoriler şunlardır:

• İki yıldan az
• İki ila beş yıl
• 5-10 yıl
• 10 yıldan fazla
• Platodan önce modası geçmiş (yani, yenilik pazarda başarısız olacağından veya rakip çözümler tarafından geçileceğinden asla platoya ulaşmayacaktır)

Hype Döngüsünün Aşamaları

Hype Döngüsü Neden Önemlidir: Tuzaklar ve Fırsatlar

Sürekli olumlu ve olumsuz yutturmaca yağmuru, çoğu zaman şirketlerin, kaynaklarının en iyi kullanımını temsil etmeyebilecek şekilde davranmasına yol açar. Hype Cycle’ın zirveleri ve çukurları, kuruluşlar üzerinde potansiyel değerlerini bilmeden riskli teknolojileri veya yenilikleri benimsemeleri için baskı uygular. Ayrıca, son derece alakalı olabilecek daha az görünür yenilikleri kucaklamak için fırsatları da maskeliyorlar. Bu, Hype Döngüsünün dört tuzağına yol açar – çok erken benimsemek, çok erken vazgeçmek, çok geç benimsemek veya çok uzun süre beklemek.

Çok Erken Benimsemek ve Çok Yakında Vazgeçmek: Yenilikleri sadece Şişirilmiş Beklentilerin Zirvesinde oldukları için benimsemeyin ve hayal kırıklığının çukurunda otomatik olarak terk etmeyin. Bunun yerine, hangi inovasyonların potansiyel olarak faydalı olduğunu belirleyin ve bunları Hype Döngüsünde daha önce değerlendirin.

Hype Döngüsünü anlayan ve onunla çalışanların önemli bir rolü, daha gerçekçi beklentiler oluşturmak için kuruluşlarındaki zirveyi ve çukurları “düzleştirmek” tir. Hype Döngüsü, teknoloji planlama gruplarının önerilerinin, kuruluşların medyada duyduklarından veya okuduklarından neden farklı olabileceğini açıklamada en yararlıdır.

Şişirilmiş Beklentilerin Zirvesi’nde, teknoloji planlamacıları şunu diyebilir, “Hype’a kapılmayın. Bunu yalnızca bizim için stratejik olarak önemliyse benimseyelim. Değilse, başkalarının zor dersleri öğrenmesini bekleyelim.”

Çok Geç Benimsemek: Çoğu işletmenin ve planlayıcının aşırı bilgi yüklemesi dünyasında temel bir başa çıkma stratejisi olarak uyguladığı “gürültü filtresine” dikkat etmeli. Planlayıcılar, en görünür eğilimler dışındaki tüm eğilimleri engelleyerek dikkatlerini Hype Döngüsündeki iki nokta ile sınırlarlar:

Çok Uzun Sürede Asılı: Gartner, Hype Döngüsü’ndeki yenilik profillerini yalnızca Verimlilik Platosu’nun başlangıcına kadar çizse de, tam bir Hype Döngüsü aşağıdakileri kapsayacak şekilde görülebilir:

• Eski sistemler yeni girişimleri batırmaya başladığında “Azalan Getiriler Bataklığı”
• Sistemin bakımının önemli bir sıkıntı noktası haline geldiği bir “Eskime Uçurum”

Eğimin başlangıcı gibi, bu yaşam sonu sorunlarının düşüşü yavaş olabilir ve sorunlara neden olmaya başlayana kadar kolayca gözden kaçabilir.

Hype Döngüsünden iki tür fırsat ortaya çıkar:

• Değeri optimize etmek için her yeniliğin benimsenmesini hassas bir şekilde zamanlama.
• Diğer rakiplerin ihtiyaçlarından ve eylemlerinden yararlanarak daha geniş pazarda Hype Cycle’ın enerjisinden yararlanma.